Tìm Hiểu Về Thương Hiệu Gạch Bát Tràng
Mấy câu ca dao trên ngoài tính cách trữ tình còn cho thấy một mô hình kiến trúc và xây dựng của nhà cổ Việt Nam.Những nhà phú giả thường xây thêm một công trình phụ là hồ bán nguyệt ở ngoài sân hoặc trước cổng. Cần có ít nhất là hai loại gạch: gạch viên để xây thành và gạch phiến để lát đường viền hoặc lối đi quanh hồ. Bất luận xây dọc hay xây ngang,gạch Bát Tràng vẫn là lựa chọn hàng đầu của người thiết kế kiến trúc.
Hiện nay ở làng Bát Tràng,làng Lim, làng Đông Hồ…tỉnh Bắc Ninh vẫn còn một số hồ bán nguyệt được giữ gìn như một di sản văn hóa. Gần đây trong khi khảo sát di tích thành Thái Đức của Nguyễn Nhạc ở Quảng Ngãi,các nhà khảo cổ đã phát hiện được một cái hồ bán nguyêt xây bằng gạch Bàt Tràng có niên đại vào khoảng thế kỷ XVIII,thời Tây Sơn.
Không chỉ những cái hồ bán nguyệt xinh xinh mà cả những kiến trúc lớn như thành Thăng Long,Văn Miếu,đền Cổ Loa,các cung điện tráng lệ của triều Nguyễn ở Huế…vật liệu xây lát cơ bản vẫn là sự kết hợp giữa keo dán gạch với gạch Bát Tràng. Để ghi công và tôn vinh chất lượng gạch,vua Tự Đức đã phong tặng làng Bát Tràng tước Hiếu Nghĩa Quốc Công. Rõ ràng Gạch Bát Tràng là một thương hiệu đã kinh qua thử thách của thời gian cũng như sự sàng lọc của cơ chế thị trường ,đã chiếm lĩnh một ngôi vị vững chắc từ hơn mười thế kỷ qua ở Việt Nam, và cho đến nay vẫn phát triển mạnh mẽ.
Hiện nay ở làng Bát Tràng,làng Lim, làng Đông Hồ…tỉnh Bắc Ninh vẫn còn một số hồ bán nguyệt được giữ gìn như một di sản văn hóa. Gần đây trong khi khảo sát di tích thành Thái Đức của Nguyễn Nhạc ở Quảng Ngãi,các nhà khảo cổ đã phát hiện được một cái hồ bán nguyêt xây bằng gạch Bàt Tràng có niên đại vào khoảng thế kỷ XVIII,thời Tây Sơn.
Không chỉ những cái hồ bán nguyệt xinh xinh mà cả những kiến trúc lớn như thành Thăng Long,Văn Miếu,đền Cổ Loa,các cung điện tráng lệ của triều Nguyễn ở Huế…vật liệu xây lát cơ bản vẫn là sự kết hợp giữa keo dán gạch với gạch Bát Tràng. Để ghi công và tôn vinh chất lượng gạch,vua Tự Đức đã phong tặng làng Bát Tràng tước Hiếu Nghĩa Quốc Công. Rõ ràng Gạch Bát Tràng là một thương hiệu đã kinh qua thử thách của thời gian cũng như sự sàng lọc của cơ chế thị trường ,đã chiếm lĩnh một ngôi vị vững chắc từ hơn mười thế kỷ qua ở Việt Nam, và cho đến nay vẫn phát triển mạnh mẽ.
Hồ Bán Nguyệt trong ngôi nhà cổ ở làng Lim-Bắc Ninh
Gạch Bát Tràng là thương hiệu của làng nghề Bát Tràng-xưa thuộc tỉnh Bắc Ninh,nay thuộc huyện Gia Lâm,cách Hà Nội khoảng hơn 10km.Làng nghề này hình thành từ khi vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long.Trong đoàn hậu cần của nhà vua.có 12 nghệ nhân làm nghề gạch từ làng Bạch Bát-Bồ Xuyên ( Ninh Bình).Sau khi tìm hiểu thổ nhưỡng,các cụ chọn Bát Tràng là nơi có nhiều đất sét trắng để cắm dùi ,xây các lò gạch ngói,gốm sứ.
Bát Tràng chính là đại công trường phục vụ công trình xây dựng kinh thành Thăng Long.Không chỉ làm gạch ngói,Bát Tràng còn sản xuất các mặt hàng gốm sứ.Sản phẩm Bát Tràng phát triển mạnh mẽ vào các triều đại Trần-Lê.Không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn xuất sang Trung Hoa và các nước lân cận.
Bát Tràng chính là đại công trường phục vụ công trình xây dựng kinh thành Thăng Long.Không chỉ làm gạch ngói,Bát Tràng còn sản xuất các mặt hàng gốm sứ.Sản phẩm Bát Tràng phát triển mạnh mẽ vào các triều đại Trần-Lê.Không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn xuất sang Trung Hoa và các nước lân cận.
Hồ Bán Nguyệt trong di tích thành Thái Đức đời Tây Sơn
Ngày nay dây chuyền sản xuất của Bát Tràng đã được hiện đại hóa.Sản phẩm gạch Bát Tràng rất phong phú đa dạng :gạch lát nền,gạch ốp tường,gạch xây không trát,gạch chịu lửa,gạch cách âm,gạch cách nhiệt,ngói…Tuy vậy nghề làm gạch cổ vẫn được bảo tồn nhờ những nghệ nhân tâm huyết.Viên gạch phải được nung bảy tám lần bằng trấu trong các lò truyền thống chứ không được đốt bằng dầu hay khí.
Sau một tháng chịu lửa.gạch sẽ rắn chắc như đồ gốm.Ngày nay mà làm theo phương thức đó là rất không kinh tế nên cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng đều từ chối.Duy chỉ còn đôi vợ chồng nghệ nhân Lê Thu Cẩm và Nguyễn Thu Thủy quyết tâm bảo tồn nghề sản xuất gạch cổ,bất chấp những thử thách nghiệt ngã của cơ chế thị trường. Cho đến năm 1993,một kiến trúc sư người Pháp đến đặt hàng cho Cẩm-Thủy cung cấp gạch cổ với số lượng lớn để xây khách sạn cao cấp cho khách nước ngoài thuê.Hiện nay,người nước ngoài,nhất là người Pháp đặc biệt ưa chuộng gạch cổ Bát Tràng thay vì các chủng loại gạch xây dựng nhập khẩu.
Sau một tháng chịu lửa.gạch sẽ rắn chắc như đồ gốm.Ngày nay mà làm theo phương thức đó là rất không kinh tế nên cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng đều từ chối.Duy chỉ còn đôi vợ chồng nghệ nhân Lê Thu Cẩm và Nguyễn Thu Thủy quyết tâm bảo tồn nghề sản xuất gạch cổ,bất chấp những thử thách nghiệt ngã của cơ chế thị trường. Cho đến năm 1993,một kiến trúc sư người Pháp đến đặt hàng cho Cẩm-Thủy cung cấp gạch cổ với số lượng lớn để xây khách sạn cao cấp cho khách nước ngoài thuê.Hiện nay,người nước ngoài,nhất là người Pháp đặc biệt ưa chuộng gạch cổ Bát Tràng thay vì các chủng loại gạch xây dựng nhập khẩu.
Họ lặn lội đến Bát Tràng để tìm mua cho được gạch cổ không ngại giá cả.Ai ngờ tính ra giá của gạch cổ Bát Tràng còn rẻ hơn nhiều so với một số sản phẩm gạch ngoại nhập khác.
Gạch Bát Tràng ở sân Văn Miếu - Hà Nội
Ngày nay khách đến Bát Tràng không phải ai cũng có mục đích mua bán.Có người chỉ mua vài món hàng lưu niệm.Nhưng khi đứng bên một cái hồ bán nguyệt trong khuôn viên một ngôi nhà cổ,nghe nhắc lại mấy câu: “ Ước gì anh lấy được nàng.Thì anh mua gạch Bát Tràng về xây”…hẵn không ít người có lòng mơ được như đôi bạn tình trong ca dao ngày xưa.Thực ra,gạch Bát Tràng cũng chỉ là đất.Nhưng qua ngọn lửa của nghệ nhân và qua cảm hứng của thi nhân,đất ấy đã hóa tâm hồn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét