TÌM HIỂU VỀ VĂN HÓA GẠCH TRONG XÂY DỰNG

ĂN  MĂC và Ở là ba nhu cầu lớn của loài người liên tục phát triển từ thời nguyên thủy cho đến thời đại kỹ thuật số ngày nay.GẠCH là vật liệu xây dựng cơ bản được sản xuất để phục vụ cái Ở.Khi con người biết sử dụng gạch để xây dựng nhà cửa,thành quách,lâu đài,cung điện… có nghĩa là họ đã đọan tuyệt với đêm dài của thời kỳ hang động để bước vào những nền văn minh,văn hóa rực rỡ. Bài hôm trước chúng ta đã tìm hiểu về thương hiệu gạch Bát Tràng, bài hôm nay keodanchatluongnhat sẽ đưa bạn tới một văn hóa gạch vô cùng độc đáo và thú vị.

     Hiện vật gạch xưa nhất đã được tìm thấy trong những di chỉ của nền văn minh Lưỡng Hà. Những viên gạch ở Cayunu,thuộc lưu vực sông Tigris có niên đại cách đây gần 10.000 năm.Gạch ở thành Jerico ( Palestine)có niên đại cách nay khoảng 9500 năm.Gạch phơi nắng ở thành Ur ,cách nay 6500 năm và gạch của người Trung Hoa chỉ mới ra đời cách nay hơn 5000 năm.Người Việt Nam đã biết sử dụng gạch xây dựng từ thời Bắc thuộc nhưng theo các tài liệu chính thức thì phải đến thế kỷ thứ X nghề làm gạch ở nước ta mới phát triển đến đỉnh cao.Trong khi đó,từ thế kỷ thứ VII người Chăm ở phía Nam nước Đại Việt đã xây dựng được những công trình kiến trúc bậc thầy bằng chính loại gạch Champa do họ sản xuất.Đó là các tháp Chàm với khu thánh địa Mỹ Sơn ( nay ở huyện Duy Xuyên tỉnh Quảng Nam) được UNESCO công nhận là di sản văn hóa của thế giới.Vào năm 2007 các nhà khảo cổ Việt Nam cũng phát hiện được ở huyện Sơn Tịnh tỉnh Quảng Ngãi dấu tích của một lò nung gạch Champa có niên đại từ thế kỷ thứ VIII.Đối với các nhà khảo cổ,mỗi loại gạch mang dấu ấn của một nền văn hóa.Mỗi viên gạch bị sứt mẻ,vỡ vụn là một vết thương văn hóa và sự điêu tàn của những công trình kiến trúc bằng gạch trước thời gian lịch sử thường kéo theo sự suy thoái của một nền văn hóa.

Dấu tích lò gạch Cham Pa vào thế kỉ thứ VIII

Gạch được làm từ ĐẤT,một nguồn nguyên liệu vô tận,rất gần gũi ,ngay dưới chân và trong tầm tay của con người.Trong thành phần của đất có các kim loại,có chất mùn do cây cỏ bị phân hủy,có nước và khi nung lên thành gạch phải dùng đến lửa ở nhiệt độ cao.Đó là 5 yếu tố Kim.Mộc,Thủy,Hỏa,Thổ nằm trong kết cấu viên gạch,thể hiện sự kết hợp hài hòa của nguyên lý Ngũ Hành trong thuyết Phong Thủy của người xưa.Còn bây giờ ưu điểm của gạch được đánh giá qua những thông số vật lý:độ rắn,độ bền vững sức chịu đựng áp suất ,khả năng cách nhiệt,cách âm,khả năng gây độc hại…Tất cả những thông số đó cho phép các chuyên gia kết luận:Cho đến nay,gạch vẫn là vật liệu an toàn và thân thiện nhất với đời sống của chúng ta. 

Ở Mỹ có một viện bảo tàng Gạch

 Tuy nhiên nhu cầu con người trong thời đại công nghiệp hóa,hiện đại hóa và toàn cầu hóa có những yêu cầu ngày càng cao.Của cải vật chất phải được sản xuất theo các tiêu chí:nhanh,nhiều,tốt,đẹp và rẻ mới đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng và đủ sức cạnh tranh trên thị trường.Máy móc đã thay thế bàn tay của thợ thủ công trong hầu hết các công đọan sản xuất gạch.Các lò nung gạch bằng củi được thiết kế lại để đốt bằng dầu,bằng khí.Ngoài gạch xây dựng còn cần có các chủng loại gạch chịu lửa,gạch ốp lát,gạch trang trí,gạch tunnel,gạch không nung… mẫu mã phong phú, đa dạng.Vật liệu xây dựng cũng được cải tiến không ngừng.Không chỉ có đất ,đá mà còn có sắt,nhôm,kính,composite,nano…Vì vậy,khái niệm về văn hóa gạch không chỉ là con số niên đại lịch sử mà còn bao gồm các thông số kỹ thuật,thị hiếu thẫm mỹ,chỉ số cạnh tranh thương mãi…

       Gạch không biết nói nhưng vẫn có ngôn ngữ riêng của nó. Chính những người sản xuất,người bán và người mua phải hiểu và hiển thị được thứ ngôn ngữ ấy trên từng viên gạch.